يكی از اصول جهان بينی اسلامی كه از اركان ايمانی و اعتقادی دين اسلام‏ است ، اصل ايمان به زندگی جاويد و حيات اخروی است . ايمان به عالم‏ آخرت شرط مسلمانی است ، يعنی اگر كسی اين ايمان را از دست بدهد و انكار كند از زمره مسلمانان خارج است . پيامبران الهی - بدون استثناء - پس از اصل توحيد ، مهمترين اصلی كه‏ مردم را به آن متذكر كرده‏اند و ايمان به آن را از مردم خواسته‏اند ، همين‏ اصل است كه در اصطلاح متكلمان اسلامی به نام " اصل معاد " معروف شده‏است . در قرآن كريم به صدها آيه برمی‏خوريم كه به نحوی از انحاء درباره عالم‏ پس از مرگ و روز قيامت و كيفيت حشر اموات و ميزان و حساب و ضبط اعمال و بهشت و جهنم و جاودانگی عالم آخرت و ساير مسائلی كه به عالم پس از مرگ مربوط می‏شود بحث كرده است ، ولی در دوازده آيه رسما پس از ايمان به خدا از " ايمان به روز آخر " ياد كرده‏ است . قرآن كريم در مورد عالم قيامت تعبيرات مختلفی دارد و هر تعبيری بابی‏ از معرفت است ، يكی از آنها " « اليوم الاخر »" . است قرآن كريم با اين تعبير خود دو نكته را برای ما يادآوری می‏كند :

الف . اينكه حيات انسان بلكه دوره جهان ، مجموعا به دو دوره تقسيم‏ می‏شود و هر دوره را به عنوان يك " روز " بايد شناخت : يكی روز و دوره‏ای كه اول و ابتداست و پايان می‏پذيرد ( دوره دنيا ) ، ديگر روز و دوره‏ای كه آخر است و پايان ناپذير است ( دوره آخرت ) ، همچنانكه در برخی تعبيرات ديگر قرآن ، از حيات دنيوی به " اولی " و از حيات‏ اخروی به " آخرت " ياد شده است (" و ان لنا للاخره و الاولی »" ( ليل / 13 ) ، " و للاخره خير لك من الاولی »" ( ضحی / 4 )  ) .

ب . ديگر اينكه هم اكنون كه دوره اول و نخستين حيات را طی می‏كنيم و به دوره دوم و روز دوم نرسيده‏ايم و از ما پنهان است ، سعادت ما در اين‏ روز و آن روز به اين است كه به آن دوره و آن روز " ايمان " پيدا كنيم‏ . سعادت ما در اين روز از آن جهت بسته به اين ايمان است كه ما را متوجه عكس‏العمل اعمال ما می‏كند و می‏فهميم كه اعمال و رفتار ما از كوچكترين انديشه‏ها و گفتارها و كردارها و خلق و خويها گرفته تا بزرگترين‏ آنها مانند خود ما روز اول و روز آخر دارند . چنين نيست كه در روز اول‏ پايان يابند و معدوم گردند ، بلكه باقی می‏مانند و در روزی ديگر به حساب آنها رسيدگی می‏شود . پس كوشش‏ كنيم كه خود را و اعمال و نيات خود را نيكو سازيم و از انديشه‏ها و كارهای بد پرهيز نماييم و به اين ترتيب همواره در راه نيكی و نيك خويی‏ و نيك رفتاری گام برداريم . و اما سعادت ما در آن روز از آن جهت بسته‏ به اين ايمان است كه - چنانكه بعدا خواهيم گفت - مايه حيات سعادت‏ آميز يا شقاوت آلود انسان در آن جهان اعمال و رفتار او در اين جهان است‏ . اين است كه قرآن كريم ، ايمان به آخرت يا روز آخر را برای سعادت بشر يك امر حتمی و لازم می‏شمارد .(کتاب زندگی جاوید یا حیات اخروی شهید مطهری)